Online onderwijs zorgt voor een opeenstapeling van sociaal isolement, concentratie– en motivatieproblemen. Naarmate studenten meer online onderwijs hebben, worden deze problemen sterker. Dat blijkt uit een onderzoek van ResearchNed in opdracht van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), waaraan 11.500 studenten meededen. Het is voor het eerst dat er een landelijk grootschalig onderzoek is gedaan naar de ervaringen met online onderwijs en de relatie tussen deze vorm van onderwijs en het welzijn van studenten. Vertaald naar de studentenpopulatie is de conclusie dat ruim 100.000 studenten veel problemen ervaren, waarvan 35.000 zeer ernstig op alle terreinen. ISO-voorzitter Dahran Çoban: ‘’Het is glashelder. Veel studenten ervaren grote problemen en psychische klachten door het online onderwijs. Dat moet een grote zorg zijn voor onze samenleving, want achter deze schokkende cijfers zitten echte mensen.”
Sinds het begin van de coronacrisis vindt het overgrote deel van het onderwijs noodgedwongen online plaats, een flinke omschakeling voor zowel studenten als docenten. Een op de drie wo–studenten en 17% van de hbo–studenten heeft zelfs helemaal geen fysiek onderwijs meer. Çoban: ‘’Er wordt tot nu toe door het ministerie en de onderwijsinstellingen aangegeven dat zo’n 30% van het onderwijs fysiek wordt gegeven, maar dat neemt niet weg dat een kwart van de studenten enkel via hun beeldscherm onderwijs volgt.’’ Alles overziend, is 32 procent van de studenten (zeer) ontevreden over het online onderwijs, maar er is ook waardering voor de manier waarop het digitale onderwijs is ingericht. ‘’We zien een samenhang tussen de tevredenheid van studenten en de hoeveelheid afstandsonderwijs dat studenten hebben gehad.’’, aldus Çoban: ‘’Hoe meer digitaal onderwijs studenten volgen, hoe minder positief ze zijn over het onderwijs zelf en over hun eigen mentale gezondheid.’’
Het grootste struikelblok voor studenten is de sociale interactie met medestudenten: iets meer dan de helft van de hbo-studenten en bijna driekwart van de wo-studenten beoordeelt deze interactie als slecht. Volgens het ISO zit dan ook de grootste zorg in de combinatie van veel of volledig online onderwijs en de slechte interactie met medestudenten tijdens dit onderwijs. Çoban: ”Als de enige persoon die je de hele dag ziet je eigen spiegelbeeld op je beeldscherm is, dan is het logisch dat studenten zich eenzaam voelen en te kampen hebben met mentale problemen.” De studentenorganisatie ziet hier dan ook ruimte voor verbetering van de huidige situatie. Çoban: ”We moeten zo snel mogelijk op kunnen schalen naar meer fysiek onderwijs, het hoger onderwijs kan bij het verder openstellen van de samenleving niet achteraan in de rij staan. Daarnaast moet er meer verbeterd worden aan de sociale kant van het onderwijs, voor het deel van het onderwijs dat de komende maanden ook nog online plaatsvindt.”
De studenten zijn niet over alle aspecten van het online onderwijs ontevreden, vooraf opgenomen video’s of kennisclips moeten volgens meer dan de helft van de ondervraagde studenten behouden blijven na deze pandemie. ”Met de uitkomsten van dit onderzoek hopen we voor het onderwijs een soort routekaart te kunnen maken: welke onderwijsvormen moeten zo snel mogelijk terug naar fysiek en welke kunnen we juist digitaal behouden. Deze super snelle digitaliseringsslag zien we ook als een kans om te leren voor het onderwijs van de toekomst.”, aldus Çoban.
Het kabinet spreekt regelmatig over het belang van perspectief in deze crisis, maar gaat tot nu toe nog niet over op daden om binnen het hoger onderwijs dit perspectief te bieden. ISO-voorzitter Dahran Çoban: ‘De organisatie van het onderwijs tijdens deze coronapandemie heeft invloed op de mentale gezondheid van studenten. Hoe we nu met digitaal onderwijs omgaan, begint zijn tol te eisen. Om studenten door deze crisis te helpen zijn er veranderingen nodig in de hoeveelheid fysiek onderwijs en de invulling van het digitale onderwijs.’’.
Lees hier het volledige onderzoek: ResearchNed – Ervaringen van studenten met onderwijs en toetsen op afstand tijdens corona
Zie hier de presentie van ons onderzoek: Presentatie ISO – Ervaringen van studenten met onderwijs en toetsen op afstand tijdens corona
