2022, Nieuws, Persbericht

De komst van een volwaardige basisbeurs blijkt een misrekening

UTRECHT,
25 maart 2022

Eerder vandaag is een kamerbrief gepubliceerd met de plannen van het kabinet voor de nieuwe basisbeurs die per 2023/2024 beschikbaar wordt gesteld voor studenten. De bedragen lekten voor een groot deel al uit eerder deze week, maar worden nu gepresenteerd inclusief enkele overwegingen. Voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) Lisanne de Roos is teleurgesteld: “Met 91 euro kunnen studenten die thuis wonen nog niet eens hun collegegeld betalen en met een uitwonende beurs van 255 euro blijft er na de studielasten slechts 44 euro per maand over voor boodschappen of huur. Studenten gaan er zeker financieel op voorruit, maar hun financiële problemen en zorgen zullen met de voorgestelde basisbeurs blijven. Het idee dat er een volwaardige basisbeurs zou komen, blijkt een misrekening”.   

Het probleem van toenemende kosten

Uit de kamerbrief blijkt dat het kabinet in de gepresenteerde voorkeursvariant een basisbeurs voorstelt van 91 euro voor uitwonende studenten en 255 euro voor thuiswonende studenten. De Roos: “Dat is een tegenvaller voor studenten, want dat is lager dan de beurs die studenten vóór de invoering van het leenstelsel kregen”. Voor 2015 kregen studenten die op kamers woonden maandelijks 286 euro. “Tegelijkertijd is de inflatie alsmaar toegenomen; het collegegeld, de boodschappen en de huur van een kamer (met de stijgende gasprijzen) zijn duurder geworden. Studenten krijgen dus een lagere basisbeurs dan in 2015, maar moeten meer betalen”, aldus De Roos.

Basisbeurspot dient meer doelen dan gepresenteerd in het regeerakkoord

De genoemde bedragen kunnen hoger of lager worden wanneer er aan enkele knoppen wordt gedraaid, zo blijkt uit de kamerbrief. Uit het regeerakkoord bleek al dat er jaarlijks zo ongeveer 1 miljard beschikbaar wordt gesteld voor de nieuwe beurs, maar dat bedrag gaat niet alléén naar de nieuwe basisbeurs, concludeert het ISO. Zo wil het kabinet het aantal studenten dat op dit moment al recht heeft op de aanvullende beurs maar die beurs niet aanvraagt (24% van de eerstejaars ho-studenten), terugbrengen. Het terugdringen van het niet-gebruik onder studenten in is echter niet kosteloos en wordt voor een deel dus ook gefinancierd uit de 1 miljard. “De nieuwe ‘basisbeurspot’ wordt ook gebruikt voor geld waar studenten nu al recht op hebben. Het gevolg daarvan is dat de voorgestelde basisbeurs maandelijks 16 euro lager uitvalt; dat is oneerlijk”, aldus De Roos. Naast de kosten voor de extra aanvullende beurzen, wordt de 1 miljard ook gebruikt om de verschillen tussen het stelsel in het mbo en ho terug te dringen.

Studievoucher wél vrij besteedbaar, maar compensatie blijft te laag

Ondanks de teleurstelling over de hoogte van de nieuwe basisbeurs, is er ook goed nieuws voor studenten. In de kamerbrief laat de minister namelijk weten dat er, indien gewenst, een mogelijkheid is om de studievoorschotvoucher wél vrij besteedbaar te maken. De studenten van de studiejaren 2015-2016 tot en met 2018-2019 maken aanspraak op deze voucher, omdat zij niet konden profiteren van de investeringen in het hoger onderwijs na afschaffing van de basisbeurs. Het ISO stelt al langer dat de voucher veel bruikbaarder is wanneer het bedrag van de studieschuld kan worden afgetrokken óf kan worden uitbetaald en vergeleek de voucher eerder zelfs met “een vergeten cadeaubon, met ook nog eens een zeer beperkte houdbaarheidsdatum”. Toch is er een addertje onder het gras. De Roos: “Als de studievoucher straks daadwerkelijk vrij besteedbaar wordt, zal de waarde van de voucher zakken van 2150 naar ongeveer 1770 euro. Dat is natuurlijk heel raar; dat bedrag hebben studenten ‘als tegoedbon’ al gekregen. Maar willen we de vouchers laten uitbetalen? Dan daalt elke voucher maar liefst 380 euro in waarde”.   

Naast de voucher die kan worden uitgekeerd, blijkt uit de kamerbrief dat de pechgeneratie kan rekenen op 359 euro compensatie per nominaal studiejaar. De Roos: “Eigenlijk wisten we sinds de presentatie van het regeerakkoord al dat het met 1 miljard onmogelijk was om studenten eerlijk te compenseren. 359 euro per studiejaar is een schijntje als je het vergelijkt met de 3432 euro die studenten voor 2015 per jaar ontvingen en de 3060 euro die studenten onder het voorgestelde, nieuwe stelsel zullen gaan ontvangen. De pechgeneratie gaat hierdoor een grote financiële achterstand oplopen ten opzichte van de basisbeursgeneraties”, aldus de Roos.

Tweede Kamer aan zet

Het ISO kijkt hoopvol uit naar het Tweede Kamerdebat dat volgt naar aanleiding van de brief. “Niks is nog in beton gegoten; de Tweede Kamer kan zeker een aantal zaken nog gaan herstellen”, aldus De Roos. De studentenorganisatie hoopt dat de kamer in elk geval het kabinet zal oproepen om de inkomensgrens voor de aanvullende beurs te verruimen. Momenteel vallen studenten van wiens ouders gezamenlijk tussen de 49.000 en 69.000 euro per jaar verdienen, tussen wal en schip. Zij maken namelijk geen aanspraak op een aanvullende beurs, maar hun ouders kunnen hen ook niet of nauwelijks financieel ondersteunen. De Roos: “Verder hopen we dat al het geld dat bedoeld is voor de basisbeurs, straks ook volledig op de rekening van studenten wordt gestort. Maar bovenaan het wensenlijstje staat gewoon meer geld. De plannen van de minister maken duidelijk dat het geld dát er is, eerlijk verdeeld gaat worden, maar de middelen blijven ontoereikend”.  

Gisteren reageerde het ISO in de AD Live Nieuws Update op de uitgelekte bedragen.

Het ISO publiceerde eerder een voorstel voor een nieuwe basisbeurs genaamd Studenten Op Eigen Benen. Ook het SER-Jongerenplatform kwam met een alternatief: lees hier ‘Studeren zonder druk’.

Wilt u meer weten?

Demi Janssen

Woordvoerder

0651516501

janssen@iso.nl

Neem contact met ons op

We helpen je graag!

Telefoonnummer kantoor:

Algemeen mailadres:

ISO-Contactformulier-Demi-Janssen

Telefoonnummer voorzitter en woordvoerder:

Demi Janssen06 515 165 01

Contactformulier