Er blijft werk aan de winkel voor een gezond medezeggenschapsklimaat, zo blijkt uit de medezeggenschapsmonitor die vandaag is gepubliceerd. De monitor is het resultaat van een tweejaarlijks onderzoek naar de staat van de medezeggenschap in het hoger onderwijs. Voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) Lisanne de Roos: “Medezeggenschappers staan ieder jaar weer voor de uitdagende taak om met ervaren bestuurders te spreken over belangrijke zaken zoals de begroting, coronamaatregelen en kwaliteitsafspraken. Om goed mee te kunnen praten en voldoende tegengewicht te kunnen bieden, moeten we studentvertegenwoordigers daarom goed ondersteunen. De monitor van dit jaar laat zien dat medezeggenschappers overwegend positief zijn, maar dat ze hun werkzaamheden nog te vaak uitvoeren zonder facilitering”.
De tweejaarlijkse medezeggenschapsmonitor is het resultaat van een vragenlijst die is uitgezet onder leden van centrale en decentrale medezeggenschapsraden. Daarnaast werden er twee focusgroepen georganiseerd voor een verdieping op de resultaten. Ruim 1800 medezeggenschappers, zowel student- als personeelsleden, reageerden op de vragenlijst met als resultaat een inkijkje in de staat van de medezeggenschap.
De monitor toont aan dat het gebruik van scholing voor zowel hbo als wo een aandachtspunt blijft; in het wo is het percentage medezeggenschappers dat gebruik maakt van scholing van 56% naar 48% gedaald en in het hbo heeft slecht 47% hiervan gebruik gemaakt. Ook blijkt dat vooral studenten niet altijd weten dat ze gebruik kunnen maken van faciliteiten zoals externe deskundigen, juridische ondersteuning en een eigen (scholings)budget. Desondanks geven de raden aan overwegend positief te zijn over hun faciliteiten. “Aan de ene kant zien we dat er steeds minder gebruik wordt gemaakt van faciliteiten zoals scholing, terwijl we aan de andere kant zien dat de medezeggenschap die facilitering ook niet mist. Ik denk dat het een geval is van ‘onbekend maakt onbemind’: je weet pas hoe noodzakelijk ondersteuning is als je er de vruchten van kan plukken”, aldus De Roos.
Uit de monitor blijkt ook dat, net zoals voorgaande jaren, slechts één op de drie medezeggenschappers de ervaring heeft veel invloed te hebben op de gang van zaken binnen de onderwijsinstelling. Het ISO ziet een relatie tussen de ervaren invloed en de hoeveelheid tijd die er voor het medezeggenschapswerk is. Gemiddeld is die tijdbesteding 4,2 uur per week in het hbo en 5,9 uur per week in het wo. De Roos: “Er liggen grote taken op het bordje van onze medezeggenschappers. Om die taken goed uit te voeren en écht invloed uit te oefenen, moet je de ruimte krijgen om stukken te lezen, aan te schuiven bij gesprekstafels en regelmatig met je achterban te spreken. Die ruimte is er onvoldoende; medezeggenschappers geven aan meer tijd nodig te hebben om hun werk ten volle uit te voeren”.
Het laatste opvallende punt is de vrees voor blijvende coronamaatregelen. Medezeggenschappers geven aan de angst te hebben dat maatregelen die tijdens de crisis in het leven zijn geroepen zoals online onderwijsvormen, permanent worden. De ruimte om hierover in discussie te gaan wordt bovendien niet altijd ervaren. “Medezeggenschappers zijn positief over de overlegcultuur, maar blijkbaar wordt er toch een drempel ervaren om het over die specifieke coronamaatregelen te hebben. Dat baart mij zorgen; zo’n belangrijk onderwerp mag niet onbesproken blijven”, aldus De Roos.
Deze vijfde editie van de medezeggenschapsmonitor is in opdracht van het ISO uitgevoerd door onderzoeksbureau Oberon. Dit gebeurde in samenwerking met onder andere de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb), de Vereniging Hogescholen (VH) en de Universiteiten van Nederland (UNL). De resultaten van dit onderzoek werden eerder vandaag op de Dag van de Medezeggenschap digitaal overhandigd aan Robbert Dijkgraaf, de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
