UTRECHT, 27 augustus 2018
Studieschulden zijn van grote invloed op de hoogte van een hypotheek. Dat blijkt uit een inventarisatie van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) onder de vijf grootste hypotheekverstrekkers van Nederland.
Hoewel de regels zijn versoepeld sinds de invoering van het sociaal leenstelsel, is daar te weinig van te merken bij hypotheekverstrekkers. Zo blijkt uit de inventarisatie ook dat banken de hoogte van de hypotheek berekenen met de oorspronkelijke studieschuld in plaats van de werkelijke, overgebleven schuld. ISO-voorzitter Tom van den Brink: ‘’Aan de vooravond van het nieuwe collegejaar zal de minister open kaart moeten spelen met studenten. Lenen in het ‘sociale’ leenstelsel ontneemt starters de kans op een woning.’’
Resultaten
Bij een bruto-inkomen van 40.000 en een gemiddelde studieschuld van €21.000 wordt de maximaal af te sluiten hypotheek verlaagd met €42.274 (oude stelsel) of €25.418 (nieuwe stelsel). Dit forse verschil zorgt er in veel gevallen voor dat starters geen woning kunnen kopen, wat tevens zorgt voor opstopping in de studentenhuisvesting. Daarnaast kan een studieschuld ondanks het extra aflossen van de schuld nog tientallen jaren meespelen bij het afsluiten van een hypotheek. Dit is in strijd met de motie die in 2015 in de Tweede Kamer werd aangenomen, waarin de minister werd opgeroepen om in de afspraken met de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) de berekening van de hoogte van de hypotheek af te laten hangen van de actuele schuld. ISO-voorzitter Tom van den Brink: ‘’Duizenden euro’s aan studieschuld aflossen loont niet. Afspraak is afspraak: de norm moet zijn dat hypotheekverstrekkers kijken naar de actuele schuld, niet de oorspronkelijke schuld.’’
Overheid tweeslachtig
Aan de ene kant verwijst het ‘sociaal leenstelsel’ volgens het ministerie van OCW naar de gunstige terugbetaalvoorwaarden. Ook is een studieschuld niet BKR-geregistreerd, omdat dit volgens Minister Bussemaker de ‘leenangst’ zou vergroten. Aan de andere kant blijkt dat gunstiger terugbetalen (35 jaar, lagere maandlasten) ervoor zorgt dat studenten langer geen (volwaardige) hypotheek kunnen krijgen én blijkt dat de overheid de hypotheekaanvrager wijst op zijn wettelijke plicht om zijn of haar studieschuld wél te noemen bij de aanvraag van een hypotheek. ISO-voorzitter Tom van den Brink: ‘’Studenten wordt verteld ‘gunstig’ te kunnen lenen, maar lopen bij het kopen van een huis tegen een immense muur aan.’’
DUO weigert studenten voor te lichten
Ondanks dat het leenstelselakkoord uit 2014 benadrukt dat studenten bewust moeten worden gemaakt van hun eigen leengedrag en de consequenties daarvan, blijkt uit de inventarisatie dat de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) studenten op hun website niks uitlegt over de consequenties van lenen. De woordvoerder van de DUO zei in onderzoeksprogramma Trees van de AVRO dat voorlichten van consequenties ‘’niet aan ons is’’. ISO-voorzitter Tom van den Brink: ‘’Als je 200,- euro leent van een vriend, dan bespreek je toch ook voorwaarden en consequenties? DUO faalt in het vervullen van haar basistaak, als zij de consequenties van lenen verzwijgt.’’
