Structurele jongereninspraak is spoedig nodig in de herstelperiode die nu aanbreekt. Dat eist Coalitie-Y naar aanleiding van de oproep van premier Rutte om jongeren mee te laten denken over oplossingen voor de coronacrisis. De partijen (NJR, ISO, CNV Jongeren, LSVb, PerspectieF en JOB) hebben binnen Coalitie-Y de handen ineengeslagen met LAKS, FNV Young & United, Jonge Klimaatbeweging en KEK om tot een eisenpakket te komen dat jongereninspraak structureel moet versterken, tijdens en na deze coronacrisis. Vanmiddag hebben we een eerste gesprek in een serie van gesprekken met premier Rutte.
Al voor de uitbraak van COVID-19, hadden jongeren een slechte uitgangspositie. Zij hebben te maken met oplopende studieschulden, onzekerheid op de arbeidsmarkt, krapte op de woningmarkt en een klimaatcrisis. Het gevolg van het coronavirus creëert een situatie waarin generatie Y en Z extra hard getroffen worden. Onderwijs op afstand werkt niet voor iedereen, wat de kansenongelijkheid vergroot en vaak vallen jongeren buiten de boot bij compensatiemaatregelen voor inkomensverlies. Voor de volgende punten eisen de organisaties dat het kabinet per direct actie onderneemt.
Drie eisen:
Directe betrokkenheid van jongeren bij de inrichting van de 1.5-meter samenleving, de compensatiemaatregelen en de herstelplannen
Het is essentieel dat de belangen van jongeren op korte termijn beter worden vertegenwoordigd in de aanpak van de coronacrisis. Door naast het OMT en bestaande expertteams een jongeren-expertteam op te richten wordt deze betrokkenheid geborgd. Het jongeren-expertteam kan gedurende de crisis het kabinet gevraagd en ongevraagd advies geeft over de niet-medische aspecten van deze periode. In dit team zitten afgevaardigden van jongerenorganisaties die in nauw contact staan met een grote achterban van jongeren, wetenschappers met expertise op dit vlak en beleidsmakers die werkzaam zijn met jongeren.
Wet voor welzijn van toekomstige generaties
Daarnaast worden de rechten voor toekomstige generaties op dit moment nergens geborgd; niet in De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens noch in de Grondwet. Omdat beslissingen die nu genomen worden om uit de coronacrisis te komen, ingrijpende consequenties hebben voor de levensstandaard van toekomstige generaties, pleit Coalitie-Y voor een generatietoets. Coalitie-Y eist de invoering van een wet ter bescherming van het welzijn van toekomstige generaties waarin staat dat relevante wetsvoorstellen en overheidsbeleid niet alleen getoetst worden aan de behoeften van de samenleving in het heden, maar ook aan de behoeften van toekomstige generaties.
Financiële ondersteuning en participatiemogelijkheden van jongeren, lokaal en nationaal
Lokale en nationale jongerenorganisaties vormen een belangrijk onderdeel van onze maatschappij. Ze vertegenwoordigen niet alleen miljoenen jongeren, maar stellen hen vooral in staat om zichzelf op positieve wijze te ontwikkelen, ook in deze coronacrisis. Het is daarom van belang dat jongerenorganisaties, op alle niveaus én in de toekomst, in staat zullen zijn om die belangrijke verbindende factor te blijven vervullen. Onderzoek laat zien dat een derde van de gemeenten nog geen budget hebben voor jongerenparticipatie; en de meerderheid van de gemeenten geeft jongeren geen inspraak in beleidsvorming maar peilt uitsluitend hun mening over thema’s. De effecten voor een generatie die straks onze samenleving zal dragen zullen groot zijn, indien deze belangrijke organisaties onvoldoende worden ondersteund.
Denktank-Y
Tot slot neemt Coalitie-Y ook zelf initiatief door Denktank-Y op te richten waar, in aansluiting op de oproep van de premier, alle jongeren in Nederland zowel hun problemen als oplossingen daarvoor kunnen aankaarten. De input van deze denktank wordt gebruikt door het jongeren-expertteam en meegenomen tijdens een bezoek aan de minister-president later in juni. Coalitie-Y verwacht dat vervolgstappen op de verkregen input en de bovenstaande eisen door het kabinet worden overgenomen, om structurele jongereninspraak te realiseren.