Vandaag werd de tweede tussenrapportage gepubliceerd van een onderzoek over stagetekorten in het hbo. Dit onderzoek, dat in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap werd uitgevoerd, komt tot de merkwaardige conclusie dat er geen sprake lijkt te zijn van structureel stagetekort. Daarentegen geeft drie op de tien studenten opvallend genoeg wel aan veel moeite te hebben gehad met de stagezoektocht. Verder toont het onderzoek aan dat één op de vier hbo-studenten geen stagevergoeding ontvangt. Eerder onderzoek in opdracht van het Interstedelijk Studenten Overleg toonde ook al soortgelijke stageproblematiek aan. Voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) Demi Janssen: “Hoewel het fijn is dat er geen stagetekort lijkt te zijn binnen het hbo, is het zorgwekkend dat zo veel studenten toch moeite hebben met het vinden van een stageplaats. Elke student moet stage kunnen lopen én daar een passende vergoeding voor ontvangen. Het is aan de opleiding om de student goed te begeleiden en wegwijs te maken in het stagelandschap.”
Mismatch in stagebegeleiding
Dit contrast tussen stagetekorten en de moeite die studenten ervaren, kan deels worden verklaard door de begeleiding vanuit de opleiding. Maar liefst 31% van de stagiairs geeft aan (zeer) negatief te zijn over deze begeleiding bij het vinden van een stageplek. Deze stagiairs ervaren de meeste obstakels bij de communicatie vanuit de opleiding. Vaak is het onduidelijk wat de eisen zijn van een stage en wat er van de stagiair verwacht wordt. Ook uit interviews met werkgevers blijkt dat studenten lang niet altijd voldoende voorlichting krijgen en er soms een mismatch is tussen wat de werkgever zoekt en de hogeschool biedt. Janssen: “Tijdens een stage kunnen studenten voor het eerst proeven aan de arbeidsmarkt. Voor deze grote stap is het cruciaal dat zij op goede begeleiding kunnen rekenen. Hogescholen hebben nu vaak te weinig capaciteit om stagebegeleiding goed te regelen, maar studenten mogen daar niet de dupe van worden.”
Ongelijkheid op de stagemarkt
Daarnaast toont dit onderzoek aan dat vrouwen en studenten met een migratieachtergrond vaker veel moeite hebben met het vinden van een stageplaats dan mannen of studenten zonder migratieachtergrond. “Elke student moet de kans hebben om stage te lopen. Je (migratie-)achtergrond, gender of identiteit mag nooit een reden zijn om langer te moeten zoeken naar een stageplaats. Het is pijnlijk om te horen dat deze factoren meespelen bij het vinden van een stageplaats,” aldus Janssen.
Stagevergoedingen niet als luxe, maar als standaard
Een ander middel om stagelopen toegankelijker te maken, is het verplichten van stagevergoedingen. Doordat stagiairs naast hun stage vaak weinig tijd hebben voor een bijbaan, moeten zij veelal extra schulden maken of in de avonduren en weekenden doorwerken om rond te komen. Dit vergroot de al bestaande ongelijkheid voor studenten die het van huis uit minder breed hebben. Dit gemis van stagevergoeding is voor 26% van de hbo-stagiairs de realiteit, blijkt uit het onderzoek. Met name stagiairs in de zorg en het onderwijs ontvangen minder snel een (passende) vergoeding, terwijl juist deze sectoren veel behoefte hebben aan extra handen. Janssen: “Hoewel het fijn is dat driekwart van de hbo-stagiairs een vergoeding krijgt, kan de vlag helaas nog niet uit. Juist om kansengelijkheid te bevorderen, zowel tussen studenten als tussen sectoren, is een stagevergoeding essentieel. We moeten een stagevergoeding niet langer zien als luxe, maar als standaard.”
Stagepunt
Deze ongelijkheid tussen stagiairs en de onvoldoende begeleiding tonen aan dat er grote behoefte is aan meer ondersteuning voor stagiairs. Het ISO is daarom voorstander van het oprichten van een stagepunt op elke onderwijsinstelling, waar de stagiair terecht kan met vragen, klachten of behoefte aan extra ondersteuning. Zo kan de instelling verantwoordelijkheid nemen en de broodnodige hulp bieden aan de studenten. Janssen: “Een stagepunt is essentieel voor goede begeleiding van stagiairs. Bij zo’n punt kunnen studenten geholpen worden bij vragen, betere voorlichting krijgen over het vinden van een passende stage en een melding maken van een vervelende stage-ervaring, bijvoorbeeld van discriminatie in het sollicitatieproces. Dit onderzoek laat zien dat deze hulp hard nodig is en er nog een wereld te winnen is binnen het stagelandschap.”
