Standpunten:

Onderwijs en onderzoek

Algemeen

Onderwijs en onderzoek hebben een wederkerige relatie met elkaar. Door de toepassing van recent onderzoek in het onderwijs kan de opgedane kennis direct nuttig worden gebruikt door studenten en docenten en blijft het onderwijs inhoudelijk relevant. Studenten doen met het uitvoeren van onderzoek ook nuttige ervaring en kennis op die gebruikt kan worden buiten de instelling. Daarnaast kan onderwijs de inspiratie zijn voor nieuw onderzoek. 

Het verbinden van onderzoek met onderwijs is van oudsher een belangrijke functie van het wetenschappelijk onderwijs geweest. Sinds de invoering van het binaire stelsel wordt er ook in het hbo steeds meer aandacht gegeven aan onderzoek. Dit gebeurt in de vorm van lectoraten, die zich voornamelijk bezighouden met praktijkgericht onderzoek, masters en een mogelijke derde cyclus.  

Actualiteit

De Vereniging Hogescholen heeft in het voorjaar van 2021 een plan uitgebracht voor de realisatie van de derde cyclus binnen het hbo. Het ISO kijkt met interesse naar de ontwikkeling van een derde cyclus in het hbo en ziet zeker de potentie voor dergelijke programma’s in het onderwijsaanbod. De derde cyclus richt zich erg op de professionalisering van de beroepspraktijk en poogt zo het bestaande aanbod van promotie trajecten aan te vullen. Het ISO blijft deze ontwikkelingen goed volgen.

In het voorjaar van 2020 heeft de minister van OCW, ondanks een hoop kritiek, een tweede aanvraagronde geopend voor het experiment promotieonderwijs. Alleen de Rijksuniversiteit Groningen is hierop ingegaan en heeft nu, boven d850 reeds bestaande plekken, ruimte voor nog eens 650 promotiestudentenSamen met Promovendi Netwerk Nederland blijven wij ons verzetten tegen het experimentHet ISO vreest dat de beoogde onderzoeksvrijheid voor de promotiestudent niet wordt gerealiseerd en dat promotiestudenten hetzelfde werk verrichten als werknemer-promovendi zonder dat ze hiervoor hetzelfde worden gecompenseerd en dezelfde rechten hebben. 

De Vereniging Hogescholen blijft zich inzetten voor de uitbreiding van praktijkgericht onderzoek op hogescholen en onderzoeken de invoering van een derde cyclus in het hbo. Het ISO kijkt met interesse naar de ontwikkeling van een derde cyclus in het hbo en ziet zeker de potentie voor dergelijke programma’s in het onderwijsaanbod. De derde cyclus moet wel complementair zijn aan de reeds bestaande promotietrajecten van universiteiten en een bijdrage leveren aan het onderwijs en de beroepspraktijk. Bij de vormgeving van de derde cyclus moeten ook studenten betrokken worden.  

Visie van het ISO

Het ISO streeft naar een juiste balans in het hoger onderwijs tussen onderwijs en onderzoek. De twee hebben volgens het ISO dan ook een wederkerige relatie met elkaar. Leren aan de hand van onderzoek uit de praktijk bevordert een kritische denkhouding en stimuleert de ontwikkeling van vaardigheden die ook in de dagelijkse praktijk als beroepsbeoefenaar toegepast kunnen worden. Daarnaast blijft het onderwijs inhoudelijk relevant wanneer recentelijk onderzoek wordt toegepast in het curriculum. Een goede verbinding tussen onderwijs en onderzoek bevordert de totale onderwijskwaliteit en voorbereiding van de student op de arbeidsmarkt. Ondanks dat zijn studenten zich vaak niet bewust van het onderzoek dat wordt uitgevoerd op hun instelling en de kansen die het hen kan bieden, zeker als het gaat om lectoraten op hogescholen. Het ISO is dan ook van mening dat de zichtbaarheid van onderzoek verbeterd moet worden.  

De afgelopen twintig jaar is het bouwwerk van praktijkgericht onderzoek op hogescholen gaandeweg gegroeid, met name in de vorm van lectoraten. Een lectoraat is opgemaakt uit een lector en een kenniskring bestaande uit docenten, externe experts en studenten die samenwerken in het doen van onderzoek en het komen met oplossingen voor de beroepspraktijk. Het ISO juicht de ontwikkeling van praktijkgericht onderzoek toe, maar benadrukt dat het geven van onderwijs de kerntaak van hogescholen blijft. Onderwijzen en het doen van praktijkgericht onderzoek sluiten elkaar echter niet uit, ze kunnen elkaar goed aanvullen. Helaas zijn er nog grote verschillen tussen instellingen in de mate waarin studenten een positieve invloed ervaren van een lectoraat en zijn de lectoraten niet op elke hogeschool even zichtbaar. Met de Lector van het Jaar verkiezing probeert het ISO hierin samenwerking met ScienceGuide en een jaarlijks wisselende partner, aandacht aan te schenken.  

Het ISO kijkt daarnaast met interesse naar de ontwikkeling van een derde cyclus in het hbo en ziet zeker de potentie voor dergelijke programma’s in het onderwijsaanbod. De derde cyclus moet wel complementair zijn aan de reeds bestaande promotietrajecten van universiteiten en een bijdrage leveren aan de beroepspraktijk. Het ISO benadrukt dat het belangrijk is dat hogescholen de capaciteit hebben voor deze nieuwe onderwijsprogramma’s. Het is niet wenselijk dat de kwaliteit van het bachelor-en masteronderwijs lijdt onder de derde cyclus. Bij de vormgeving van de derde cyclus moeten ook studenten betrokken worden, in eerste instantie tijdens de evaluatie van de mogelijke pilotprogramma’s. 

Met de ontwikkeling van professionele masters, praktijkgericht onderzoek en een mogelijke derde cyclus in het hbo wil het ISO zich inzetten voor een grotere waardering voor de unieke kwaliteiten van het hbo en wo. Hierbij streven wij naar een herwaardering van het hbo. 

Neem contact met ons op

We helpen je graag!

Telefoonnummer kantoor:

Algemeen mailadres:

Telefoonnummer voorzitter en woordvoerder:

Mylou Miché
+31 (0)6 515 165 01

Contactformulier