Wie, wanneer en waarom (niet) doen studenten extracurriculaire activiteiten tijdens hun studie? Daar deed ResearchNed, in opdracht van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), beschrijvend onderzoek naar. Extracurriculaire activiteiten, zoals commissiewerk, bestuursfuncties en uitwisselingen, staan onder druk en zijn niet voor iedereen toegankelijk. Vooral kwetsbare groepen, zoals eerstegeneratiestudenten en studenten met een niet-westerse migratieachtergrond, worden onevenredig hard geraakt. Met de komst van de langstudeerboete dreigt deze ongelijkheid nog verder te vergroten. Voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg Mylou Miché: “Extracurriculaire activiteiten helpen studenten hun netwerk op te bouwen en belangrijke vaardigheden te ontwikkelen voor hun toekomst. Deze activiteiten zijn van essentiële waarde voor studenten. Het is onaanvaardbaar dat een steeds grotere groep studenten deze betekenisvolle kansen misloopt.”
Link naar onderzoek: Extracurriculaire activiteiten tijdens het studeren in het hbo en wo
Een waardevolle ervaring
Het belang van extracurriculaire activiteiten voor de persoonlijke ontwikkeling van studenten toont aan dat deze ervaringen als zeer waardevol worden beschouwd. Maar liefst 79% van de studenten die extracurriculaire activiteiten onderneemt of heeft ondernomen noemt persoonlijke groei als hun voornaamste reden voor deelname aan bijvoorbeeld een bestuursjaar, gevolgd door de wens om nieuwe mensen te ontmoeten en hun netwerk uit te breiden. Het ISO ziet dat deze ervaringen studenten helpen bij het ontdekken van hun passies en interesses, wat vaak leidt tot een beter begrip van hun toekomstige carrièrepad en persoonlijke doelen. Deze activiteiten spelen daarnaast een cruciale rol in het ontwikkelen van sociale, leiderschaps- en professionele vaardigheden. Voorzitter Mylou Miché: “Extracurriculaire activiteiten zijn belangrijk voor studenten, niet alleen voor de professionele ontwikkeling, maar ook voor de sociale ontwikkeling van een student. Studenten zijn zelf ook gemotiveerd om zich naast hun studie verder te ontwikkelen. Hier hebben niet alleen de studenten zelf baat mee, maar ook de studenten voor wie zij zich inzetten. Studenten in de medezeggenschap leveren bijvoorbeeld een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van het onderwijs en studenten die een bestuursjaar doen leveren een onmisbare bijdrage aan het studentenleven in hun stad”.
Kansengelijkheid
Uit het onderzoek blijkt dat, van studenten die afzien van het doen van extracurriculaire activiteiten, eerstegeneratiestudenten en studenten met een niet-westerse migratieachtergrond het vaker financieel onverstandig vinden om aan deze activiteiten deel te nemen dan andere studenten. Dit versterkt de ongelijkheid tussen verschillende groepen studenten, waarbij vooral kwetsbare studenten steeds minder mogelijkheden zien om zich buiten hun studie te ontwikkelen. Door de invoering van de langstudeerboete zal deze kloof alleen maar groter worden, aangezien studievertraging oplopen voor nog meer financiële barrières zorgt. Voorzitter Mylou Miché: “We zien dat extracurriculaire activiteiten steeds meer worden gezien als iets voor studenten uit bevoorrechte milieus. De kloof tussen deze studenten en studenten uit minder vermogende gezinnen wordt verder vergroot door de financiële gevolgen van de boete. Het is belangrijk dat elke student de vrijheid krijgt om zich te ontwikkelen buiten de collegezalen, zonder angst voor studievertraging en daarmee financiële obstakels.”
Gevaar voor de actieve student
Van de studenten die extracurriculaire activiteiten op dit moment aan zich voorbij laten gaan, geeft bijna twee derde (64%) aan bang te zijn voor studievertraging. Met de invoering van de langstudeerboete zal dit aantal waarschijnlijk verder stijgen, waardoor steeds minder studenten bereid zullen zijn zich naast hun studie te ontwikkelen. Dit gaat niet alleen ten koste van de persoonlijke ontwikkeling van de student, maar ook van het actieve studentenlandschap. Denk aan de verminderde animo voor medezeggenschap, bestuursjaren, of het helpen bij introductieweken voor nieuwe studenten. Voorzitter Mylou Miché: “We moeten ervoor waken dat deze boete het fundament van een actief studentenleven ondermijnt. Als steeds minder studenten zich willen of kunnen inzetten, verarmt het studentenleven en verliest de gemeenschap waardevolle bijdragen van gemotiveerde en betrokken studenten.”
